لغزش اپی فیز سر فمور

نام کامل این بیماری لغزش اپی فیز سر استخوان ران Slipped Capital Femoral Epiphysis است.

در این بیماری سر استخوان ران بر روی گردن استخوان جابجا شده و به اصطلاح لیز میخورد.

لغزش اپی فیز سر فمور چگونه ایجاد میشود و علت آن چیست؟

ضايعه اصلي در اين بيماری اختلال در استخواني شدن غضروف صفحه رشد است که باعث ضعف آن مي شود و فشـار وارد بـر سر استخوان باعث جابه جايي آن مي گردد.

گرچه به ظاهر سراستخوان ران به پايين و عقب مي رودT ولي در حقيقت بايد گفت که اپي فيز در حفره استابولوم ثابت مـي ماند و گردن استخوان به بالا و خارج مي رود.

لغزش سـر اسـتخوان در اکثر مـوارد نـاکـامل است و بـتدريج بـا پـيدايش اسـتخوان تـازه کناره های گردن و اپي فيز استخوان ران صاف مي شود.

غـضروف سراستخوان ران و حفره استابولوم طبيعي است.

این بیماری معمولا در نوجوانان و در شروع بلوغ بوجود میاید یعنی در همان موقعی که نوجوان شروع به رشد سریع قدی میکند.

شیوع این بیماری در پسران ۳-۲ برابر دختران است.

از عوامل موثر در این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• چاقی
• سابقه فامیلی
• مشکلات غددی (برای مثال، دیابت)
• اختلالات کلیوی، تیروئیدی و یا اختلالات هورمون رشد

گرچه این بیماری در دوران نوجوانی اتفاق می افتد، اما اثرات آن در زندگی فرد می تواند منجر به بروز مشکلات بعدی نیز شود.

درد و مشکلات مفصل ران، از جمله این مشکلات می باشد.

اقدامات درمانی در زمان بیماری و یا در مراحل بعدی صورت می گیرد.

این افراد بیشتر در معرض استئوآرتریت (آرتروز) مفصل ران قرار می گیرند.

بیماری لغزش سر استخوان ران، به تدریج آغاز می شود، اما می تواند حمله و شروع ناگهانی داشته باشد.

علائم لغزش اپی فیز سر فمور

شروع بيماری ممکن است حاد باشد ولي در ا کثر موارد تدريجي است که در اين صورت مهم ترين نشانه هاي آن عبارتند از :

• درد و سفتي مفصل . درد غالبا در کشـاله ران است ولي امکـان دارد به ران و زانو هم انـتشار يـابد. گـاه بـيماري بـه صـورت زانودرد بروز مي کند.
• لنگيدن در ابتدا به علت درد است ولي در مراحل آخـر بـيشتر ناشي از اختلل در عمل طبيعي مفصل ران است.
• محدوديت حرکات مفصلي کـه غـالباً در خـم شـدن٬ حـرکات چرخشي و ابدوکسيون ديده مي شود.
• تغيير شکل اندام پاييني که به صورت کوتاه شدن و گردش پا به بيرون است.،
• اگر بيماري به صورت حاد شروع شود٬ عـلايم آن شبيه به علايم شکستگي گردن استخوان ران است و غالباً ضربه ملايمي باعث آن شده است.
• برخلاف اغلب بـيماری های مـفصل ران کـه در آنـها بـيمار در سمت مبتلا دچار فـلکسيون کنتراکچر (مـحدوديت در ا کستانسيون کامل مفصل) مـي شود در ايـن بـيماري بـيمار محدوديت در فلکسيون مفصل ران داشته و فـلکسيون کنتراکچر ندارد.

درمان لغزش اپی فیز سر فمور

هدف از درمان لغزش سر استخوان ران اینست که از پیشرفت لغزش و جابجا شدن بیشتر اپی فیز جلوگیری به عمل آید تا وقتی که بلوغ به پایان برسد و صفحات غضروفی رشد، تبدیل به استخوان شوند.

بعد از این مرحله دیگر بیماری اسلیپ پیشرفت نمیکند چون نقطه ضعف محل یعنی همان صفحه رشد بسته شده و دیگر وجود نخواهد داشت.

بیماری اسلیپ هر چه سریعتر تشخیص داده شود بهتر است و هرچه زودتر عمل شود نتیجه درمان مناسب تر خواهد بود.

درمان دیر هنگام موجب جابجا شدن بیشتر اپی فیز میشود و هرچه این جابجایی بیشتر باشد مشکلات بیمار هم بیشتر خواهد بود.

جلوگیری از پیشرفت لغزش اپی فیز به توسط عمل جراحی است که در حین آن با استفاده از پیچ، اپی فیز به قسمت های پایینتر استخوان فیکس و محکم میشود.

بندرت و در صورتیکه مقدار جابجایی اپی فیز زیاد باشد پزشک ارتوپد در حین جراحی ابتدا اپی فیز جابجا شده را به سر جایش برگردانده و سپس آنرا در سر جای جدید با پیچ فیکس میکند.

به علت عوارض زیاد جااندازی اپی فیز جابجا شده، معمولاً جراحان علاقه ای به جااندازی اپی فیز نداشته و آنرا در همان وضعیتی که هست فیکس میکنند مگر در موارد خاص و در جابجایی های زیاد.

وقتی تشخیص داده می شود فردی دچار این اختلال است نباید روی پای درگیر وزن گذاری انجام شود.در نتیجه بی حرکتی منجر به آتروفی و کاهش قدرت عضلات می شود.

درمان فیزیوتراپی لغزش اپی فیز سر فمور

• تمرینات قدرتی برای بازیابی قدرت همه عضلات
• تمرینات تقویت حس عمقی برای بازیابی ثبات در هیپ
• برای کاهش درد بیمار از مدالیته هایی مثل جریان الکتریکی، اولتراسوند و کرایوتراپی می توان استفاده کرد.
• بعد از جراحی حرکات passive به منظور حفظ دامنه ی حرکتی توصیه می شود.
•  easy range of motion exercises
• تمرینات هیدروتراپی
• بیشترین عضلاتی که در این اختلال کوتاه می شوند شامل همسترینگ ، ایلیوسواس ،رکتوس فموریس و تنسور فاشیا لاتا هستند که باید تحت stretch قرار بگیرند.

توانبخشی بیمار در سه مرحله :

• در فاز اول ، تقویت عضلات هیپ به طور غیر مستقیم انجام می شود (جهت ایجاد ثبات در مفصل)

• در فاز دوم ، تقویت شدیدتر عضلات هیپ بطور مستقیم صورت می گیرد به خصوص عضلات چرخاننده ی داخلی و گلوتئوس مدیوس.

• در فاز سوم یک سری تمرینات اضافی به برنامه اصلی اضافه می شود.

کلمات مرتبط :

فیزیوتراپی در انقلاب – فیزیوتراپی در جمالزاده – فیزیوتراپی کودکان – فیزیوتراپی اطفال – فیزیوتراپی نوزادان – لغزش اپی فیز سر فمور