افتادگی پا (drop foot) افتادگی پا عارضه ای است که با مشکل بلند کردن قسمت جلویی پا مشخص می شود.

این اختلال یک نوع اختلال در راه رفتن است که در آن پنجهٔ پا به دلایل مخلتفی در هنگام راه رفتن افتادگی پیدا می‌کند.

افتادگی پا ممکن است بسته به میزان ضعف یا فلج ماهیچه موقتی یا دائمی باشد.

این اختلال می‌تواند در یک یا هر دو پا رخ دهد.

Toe walking در بچه هایی که تازه شروع به یادگیری راه رفتن کرده اند امری شایع است اما بعد از دو سالگی اکثرا به حالت طبیعی راه رفتن می رسند.

بعضی ها ممکن است به خاطر عادت کردن و یا این که عضلات و تاندون های کافشان در طول زمان کوتاه شده به این مدل راه رفتن ادامه دهند.

این اختلال معمولاً به خودی خود یک بیماری جداگانه محسوب نمی‌شود و علامت مشکلی بزرگ‌تر است.

علائم افتادگی پا

ممکن است بیمار هنگام راه رفتن پا را روی زمین بکشد، برای مقابله با این شرایط می توان مانند بالا رفتن از پله‌ها، پایی که از زمین بلند شده کمی در زانو خم شده تا مانع از کشیده شدن پا بر روی زمین شود و ران را در هنگام حرکت بالا برد. (استپاژ، گام برداشتن شبیه از پله بالا رفتن). در استفاده از این روش ممکن است در هر قدم زدن، خود پای خود را به کف زمین بزنید.

در برخی موارد پوست روی پا و انگشتان ممکن است بی حس شود.

دلایل افتادگی پا

• ضعف، تحریک یا آسیب عصب فیبالی مشترک، از جمله عصب سیاتیک
• فلج ماهیچه‌ های بخش قدامی پایین پا
• کوتاهی عضلات کاف
• آسیب (تروما) به بخش پوسترولترال (خلفی جانبی) نازک‌نی
• سکته مغزی
• اسکلروز جانبی آمیوتروفیک
• دیستروفی ماهیچه‌ای
• فلج اطفال
• بیماری شارکو-ماری-توث
• تصلب بافت چندگانه (اِم اِس)
• فلج مغزی
• پاراپلژی اسپاسمی ارثی
• سندرم گیلن باره
• میوپاتی دیستال ولاندر
• آتاکسی فردریش
• جراحی تعویض مفصلی یا جراحی بازسازی لگن و زانو 

تست و تشخیص افتادگی پا

افتادگی پا معمولاً با معاینۀ فیزیکی تشخیص داده می‌شود.

تست‌های بیشتر شامل استفاده از تکنیک‌های تصویربرداری و تست عصب است.

افتادگی پا با عدم توانایی یا اختلال در توانایی بلند کردن انگشتان پا یا خم کردن مچ به داخل (دورسی‌فلکشن) مشخص می‌شود.

فیزیوتراپی برای افتادگی پا

۱_ اسپلنت یا بریس

استفاده از بریس زانو یا پا و پوشیدن کفش مناسب میتواند به نگه داشتن پا در وضعیت طبیعی کمک کند.

مچ پا را می‌توان با ارتزهای سبک از جنس پلاستیک (یا مواد الاستیک نرم‌تر) ثابت نگه داشت تا از افتادگی پا جلوگیری شود.

علاوه بر این کفش فرد را می‌توان به بِریس‌های فنری متداول مجهز کرد. ورزش منظم نیز معمولاً تجویز می‌شود.

درمان برای برخی افراد می‌تواند به آسانی با استفاده از یک ارتز مچ پا (AFO) به شکل حرف L صورت گیرد.

در روش دیگر از یک کاف حول مچ پا استفاده می‌شود که توسط یک سری فنر به بندهای کفش (روی کفش) متصل می‌شوند و هنگام قدم زدن پا را جمع می‌کنند.

اغلب اوقات افراد مبتلا ترجیح می‌دهند از یک روش جبرانی مانند راه رفتن استپاژ یا بلند کردن ران و زانو در مقایسه با ارتز و بریس استفاده کنند.

۲_ تحریک عصب

تحریک الکتریکی کارکردی (FES) یک تکنیک است که از جریان الکتریکی برای فعال کردن اعصاب منتهی به اندام‌های فلج شده استفاده می‌کند.

این روش در فلج ناشی از آسیب طناب نخاعی، ضربه به سر (مغز)، سکتهٔ مغزی و دیگر اختلالات عصبی استفاده می‌شود.

تحریک الکتریکی کارکردی عمدتاً برای بازگرداندن عملکرد در افراد معلول استفاده می‌شود.

گاهی اوقات از آن به عنوان تحریک الکتریکی عصبی عضلانی (NMES) یاد می‌شود. جدیدترین روش‌های درمانی شامل تحریک الکتریکی عصب پرونئال هستند که سبب می‌شود در هنگام قدم زدن پا بلند (جمع) شود.

این روش در بسیاری از بیماران سکتهٔ مغزی و اِم‌اِس مبتلا به افتادگی پا موفقیت‌آمیز بوده‌است.

۳_ تمرینات تقویتی و کششی

در افتادگی پا، نمی توانید پای خود را مستقیم بالا ببرید.

در این صورت راه رفتن و نگه داشتن پا و مچ پا در حالت عمودی مشکل می باشد.

غیرطبیعی بودن پا در این عارضه باعث می شود که به طور غیرعادی راه بروید و فشار زیادی به مفاصل وارد شود و باعث درد و سفتی پا گردد.

ورزش کردن، تحت نظر یک فیزیوتراپ ممکن است به راه رفتن(gait) بهتر کمک کند.

البته برخی اوقات، مشکل افتادگی پا، دائمی است و فقط با تمرین های ورزشی نمی توان آن را اصلاح کرد و به جراحی نیاز دارد.

 

ورزش های تقویتی

این ورزش ها برای پاها و عضلات مفیدند.

یکی از علل احتمالی افتادگی پا، آسیب عصب ناشی از تخریب دیسک ها در ستون فقرات می باشد.

اصل ورزش های تقویتی شامل عضلات پشت و شکم می باشد که می تواند فشار را از روی عصب بردارد.

برخی از ورزش ها عبارت اند از :

برداشتن تیله با انگشتان پا

بیمار مینشینید و ۲۰ عدد تیله را بر روی زمین میندازید.

سپس با انگشتان پا تیله ها را از روی زمین برمیدارد.

این ورزش را سه بار در روز انجام میدهد.

این ورزش به بهبودی افتادگی پا کمک می کند.

کشش عضلات پشت ران

روی زمین مینشیند و پاهایش را در مقابل خود دراز میکند.

پاشنه پا روی زمین و انگشتان پا رو به بالا باشد.

در حالی که پاشنه پا روی زمین قرار دارد، خود را به جلو میکشد.

در این حالت، در پشت ساق پاها احساس کشیدگی می کند. برای ۳۰ ثانیه در همین حالت بماند.

این حرکت را شش مرتبه و سه بار در روز انجام دهد.

برای افزایش مقاومت، یک حوله را در کف پا قرار داده و حوله را به سمت خود بکشد.

ورزش زانو

بر روی یک صندلی بنشیند و پاهایش را صاف روی زمین بگذارد.

مچ پای دچار افتادگی را به پشت ساق پای دیگری ببرد و به آرامی پایش را دراز کند، در این حالت انگشتان پا باید رو به سقف باشند.

سپس به حالت اولیه برگردد. این حرکت را دو مرتبه در روز و هر مرتبه ۱۰ تا ۱۵ بار، ۲ تا ۳ بار در هفته انجام دهد.

ورزش مچ پا

بنشیند و افتادگی پا را صاف قرار دهد. باید پاشنه پا روی زمین و انگشتان رو به بالا باشند.

یک نوار محکم را در کف انگشتان پای خود قرار داده و انتهای آن را با دست محکم بگیرد و پای خود را به سمت پایین بکشد.

این حرکت را دو مرتبه در روز و هر مرتبه ۱۰ تا ۱۵ بار، ۲ تا ۳ بار در هفته انجام دهد.

کشش ساق پا

رو به دیوار بایستد و دستانتش را روی دیوار قرار دهد، پای دچار افتادگی را عقب تر از پای دیگر قرار دهد.

با زانوهای صاف، به جلو خم شود.

این کشش را ۵ دقیقه در هر روز تکرار کند.